The Variables of Divine Liturgy Proper to Sundays and Various Feast Days and Church Knowledge” is a collection of writings of eminent clergy who served in the Armenian Apostolic Church mostly in the 20th century. The book contains essential knowledge about our major feasts such as Christmas, Lent, Holy Week, Easter, Transfiguration, the Feasts of Holy Cross and Virgin Mary. It also covers various important topics, such as: the Armenian faith, our Badarak, the issue of reform in the Armenian Church, the ecumenical relationships with other churches, the structure of our hierarchy, etc.

The following Introduction to the Armenian Church Theology is an easy-to-read summary of the basic doctrines and dogma of the Armenian Apostolic Church, written for the people at large. This is why it is labeled as Popular Edition. Theological writings and standard publications, such as Patriarch Malachia Ormanian's The Church of Armenia, and more recently, The Theology of the Armenian Church by Karekin I Catholicos of All Armenians, have been published in the past, all of them however in the Armenian language.  

The founding idea of this book is to provide an informal narrative about the Armenian Church designed for those who want an introduction to its history and culture. We have endeavored to offer the reader a broad overview of the creation and the development of a church dating back to the time of Christ and the apostles in a factual yet interesting manner, avoiding details that may not be so essential to the audience we are trying to reach.  

The content of the second and revised edition of the present volume is a collection of introductory studies pertaining to issues relative to the origin and the formation of the Armenian Apostolic Church, its history, doctrine, and worship. Those studies were at one point or another read at symposiums conducted in the Eastern, Canadian, and the Western Dioceses of North America. The present edition is to Commemorate the newly-built Mother Cathedral of the Western Diocese.  

The intent of this publication is to awaken interest in our present generation on matters of importance, albeit archaic, which have somehow been overlooked, forgotten, or even ignored. They will serve to search at a glance the origins and the development of the Armenian historical, religious, devotional, and cultural heritage, bringing into focus the integrity and the continuity of the pertinent subjects, so as to make us explore one more time the antiquity of our heritage with a modern approach, under the light, if not against, of recent current of globalization, a tendency entirely foreign, and for sure harmful, to the national and religious identity of the Armenian Church. 

Specialized and diversified studies are included in this book from historiography to theology, and from ecclesiology to ethno-graphy, most of them little known to the public. Sources from antiquity are explored, such as the earliest reported and verified theological source known as the Seal of Faith by Catholicos Komitas (7th c.). Also, the Geography of Ancient Armenia by Anania Shiraka-tsi (7th c.), the Book of Canon Law, by Catholicos John of Otsoon (8th c.), and the Hymns in Five Units of Catholicos St. Nersess the Graceful (12th c.) are reviewed. The 1600th anniversary of the invention of the Armenian alphabet by St. Mesrob Mashtots, and the 500th Anniver-sary of the first printed Armenian books in 1512 by Hagop Megha-bard are included as important milestones in the Armenian litera-ture, crowned with the first printed Armenian Holy Bible by Vosgan Yerevantsi in 1666.

These words laid out on paper are indeed prayers from the depth of the heart. Along with the author, these prayers allow our souls to breathe be-cause “prayer is man’s spiritual breath.” 

Collection of popular sayings compiled by Hakanoush Mesropyan

Originally published in 1971, "Seven Messages to Seven Churches in the Book of Revelation." The publication provides an in-depth analysis on one of the most challenging books in the Holy Bible, namely the Book of Revelation. It is sure to be a great resource for any library.

The book is written by Ronald Alepian and was originally published in 2005, the year of Archbishop Derderian’s 25th anniversary of ordination into the Priesthood. The republication is a collection of conversations between Mr. Alepian and Archbishop Derderian and an attempt to understand the thoughts, motivations and lessons that Archbishop Derderian uses in the service of his people. The publication was made possible through the generous contribution of Mr. Berj Richard Svazlian and dedicated in loving memory of his mother Rebecca Svazlian.

The book contains memorable stories and recollections from the life of Archbishop Hovnan Derderian.

The work by the Rev. Fr. Hovel Ohanyan introduces to a larger audience the importance of water that had been shared by the Armenian Apostolic Church and the Armenian Nation as a whole for millennia. 

During the second half of the 20th century, the Armenian Apostolic Church and Nation experienced true revival and
modern approach under the efficient leadership of Vasken I, Supreme Patriarch and Catholicos of All Armenians. During the four decades of his Pontificate, the 1700 years of Armenian Christianity confirmed its persistence remarkably and justified its continuity and mission in Armenia and abroad miraculously. His Holiness proved excellence in leadership personally, being a Builder and Ecumenist, a great patriot and a Holy Father to all whom he met in person through his extensive pastoral visits
across the ocean.

The history of the Armenian Church Canon Law is rarely studied and most of the canons are probably unfamiliar to the clergy at large. The book introduces the 8th century Catholicos Hovhannes Otsnetsi’s Book of Canon Law of the Armenian Church, focusing on the history of the compilation of the Canon Law throughout the Armenian Church Councils. 
 

Ահաւասիկ երկլեզու կարեւոր հրատարակութիւն մը, որ սիրով կը տրամադրուի մեր բոլոր հաւատացեալ ընտանիքներուն: Հրատարակութիւն մը, որ ծրագրուած եւ պատրաստուած է յատկապէս փոքրերու եւ պատանիներու համար, որպէսզի անոնք, պատանի տարիքին, սկսին ծանօթանալ Քրիստոնէական Կրօնքի պատմութեան որոշ էջերուն, Աստուծոյ Պատուիրաններուն կամ Օրէնքներուն, Հայ Եկեղեցւոյ դաւանանքին, Եկեղեցւոյ եւ անոր ծիսական զանազան օգտակար նիւթերուն, կրօնական սկզբունքներուն եւ արժէքներուն:

Սոյն հատորը անցեալ դարու Հայ Հոգեւորականութեան նուիրուած երախտիք մըն է ուր ամփոփուած են մեր անուանի բարձրաստիճան եկեղեցականներուն ընծայւած մենագրութիւններ։ Ընտրութիւնը կատարուած է սոսկ անոնց ծննդեան կամ վախճանման տարելիցները նկատի ունենալով եւ ոչ անպայման նախընտրութեան կարգով։ Այլոց կարգին անոնք յարացոյցները կամ մտատիպարները եղան անտարակոյս մեր սերունդի հոգեւորականութեան։

Who We Are is a publication that serves as a special invitation to each and every member of our community to come to the bosom of the Mother Church and get involved in various groups, committees, projects, and initiatives offered by the Western Diocese.
 

Ներկայ հատորը ներածական մըն է Հայաստանեայց Եկեղեցւոյ աստուածաբանութեան, գրուած պարզ եւ ժողովրդական մակարդակի վրայ։ Կը բովանդակէ հիմնական վարդապետութիւնները որոնք Հայ Եկեղեցին կանգուն եւ ինքնանկախ պահած են դարերու ընթացքին, սկսեալ Քրիստոսի Եկեղեցւոյ Տիեզերական առաջին երեք ժողովներու առած որոշումներէն՝ Դ եւ Ե դարերուն։

Հոգշն. Տ. Տաճատ Ծ. Վրդ. Եարտըմեանի «Հայ Եկեղեցւոյ Վարդապետները Իբր Հաւատքի Ուսուցիչ եւ Աստուածաբան» աշխատութիւնը կը ներկայացնէ 5-18րդ դարերու ականաւոր վարդապետներու բոյլ մը՝ անոնց գրական, հոգեւոր վաստակը, զօրութիւնը եւ արժեւորումը։ Հայ եկեղեցւոյ աստուածաբանութեամբ (theology), հոգեկանութեամբ (spirituality) եւ մանաւանդ՝ վանականութեամբ (monasticism) հետաքրքրուողներ պիտի բացայայտեն դարերու հոլովոյթի ընդմէջէն միզի հասած սքանչելի գանձեր, որոնց համար պարտինք հայ եկեղեցւոյ ջանասէր, ուսումնական եւ աղօթասաց վարդապետներուն։
 

Rev. Fr. Vazken Movsesian’s “The Armenian Genocide and the Problem of Evil: A Survey of Armenian Clergy,” originally written thirty-five years ago for USC’s School of Religion as a partial requirement for MA degree in Social Ethics, explores in depth the problem of evil from the orthodox perspective of the Armenian Apostolic Church.
 

Archpriest Fr. Vartan Kasparian, author of the the ecclesiastical-religious literary work titled “Defending the Faith,” eloquently presents the entire doctrine of the Orthodox Faith of the Armenian Apostolic Church and defends her faithful from today’s popular but unorthodox snares of sectarianism.
 

The Diocesan publication is a chosen collection Archbishop Hovnan Derderian's sermons and messages delivered at various Diocesan functions and non-Diocesan events over the past two years. This volume is published on the auspicious occasion of the Primate's 35th anniversary of ordination and consecration into the priesthood and the 25th anniversary of his elevation to the rank of bishop.
 

Որպէս երկրորդ տպագրութիւն, ու մանաւանդ՝ 2014 տարին որպէս «ԱՂՕԹՔԻ ՏԱՐԻ», Յովնան Արք. Տէրտէրեանի հոգիէն ու սրտէն բխած այս աղօթքները, անգամ մը եւս, կու գան մեզմէ իւրաքանչիւրին տալու առիթը, որպէսզի մեր ալ կեանքերը լեցուին աղօթքով, որովհետեւ «միայն աղօթքով է որ մարդը իր մէջ կը գտնէ գիտակցութեան գերագոյն պահը՝ հասկընալու ու ապրելու Քրիստոսի սէրը»:

The second publication of Archbishop Hovnan Derderian’s “I Confess With Faith” is the reflection of his prayerful spirit and genuine faith in Christ the Lord. While we continue our journey through 2014, the “Year of Prayer” as proclaimed by Archbishop Derderian, this prayer-book extends a special invitation to all of us to once again open our hearts to God and surrender to Him with utmost humility and sincere confession.
 

In this latest publication in a series of the Primate’s reflections, His Eminence Archbishop Hovnan Derderian shares with the reader his insight on life, God-man relationship, Christian identity, a prayerful life, the Church, Priest and Priesthood, Biblical themes, and Christian living.

Published in 2017, "Invitation to Prayer" is a bilingual prayer book authored by H.E. Abp. Hovnan Derderian, Primate of the Western Diocese of the Armenian Church of North America and Mexico.

Ահա եւ մի նոր “ծնունդ” Մայր Եկեղեցու հազարամյա գրական անդաստանում, որի հեղինակը Հայց. Առաքելական Սուրբ Եկեղեցու Հյուսիսային Ամերիկայի Արեւմտյան Թեմի Առաջնորդ` Գերաշնորհ Տ. Հովնան Արքեպիսկոպոս Տերտերյանն է:

Առաջնորդ Սրբազան հոր թվով 13-րդ քարոզգիրքը, յուրահատուկ մի ուղեցույց է`միտված լույս սփռելու մեզ հուզող հարցադրումերին ու խնդիրներին:

Ներկա հավաքածուն մեզ է փոխանցում Հայ հոգեւորականի հարուստ ներաշխարհն արտացոլող գրություններ, որոնցով հազարամյակներ շարունակ սնվել եւ կրթվել է հայ մարդը` ծնելով հոգու եւ մտքի հանճարներ:

ՍՐՏԻ ԽՕՍՔ

Գրպանի խրատական անունը կրող այս համեստ գրութիւնները քով-քովի բերելով կը նուիրեմ փոքրերուն, որոնք իրենց առաջին քայլերը կ՚առնեն կեանքի մէջ: Բոլորիս փափաքն է, որ մեր զաւակները մեծնան Աստուծոյ սիրով եւ իմաստութեամբ եւ իրենց փոքր տարիքին Եկեղեցին սիրեն:

HEARTFELT WORDS

I have brought together inspirational messages in this pocket guide to a Christian child. It is my gift to the children who embark on their life’s journey. We share a mutual wish for God’s love and wisdom to be an inseparable part of our children’s upbringing and that our children may love their Church since their early ages.

Calendar and Bible Readings is a Diocesdan publication that includes the feasts of the Armenian Church and contains daily Bible readings.

"We urge our faithful to rekindle in their hearts the love of reading and study the Armenian culture in depth so that they may fully embrace the treasures of our faith and tradition with a strong sense of ownership."

Archbishop Hovnan Derderian

The Promise to Lead a New Life offers the readers Lenten reflections of His Eminence Archbishop Hovnan Derderian, Primate of the Western Diocese of the Armenian Church of North America and Mexico.

"The Great Lenten journey is the special timeframe in the life of the Christian person, when we wholeheartedly surrender ourselves in the hands of the Almighty God, so that led by prayer and fasting, through solitude, we uplift ourselves to God, with the vision to live our lives with a new vision and to live the true purpose of our lives to better understand the Miraculous Resurrection of Christ, our Lord, who is in the destiny of our spiritual journey."

Archbishop Hovnan Derderian

Ուրախությամբ ցանկանում ենք մեր ընթերցասեր հասարակության ուշադրությանը հանձնել Հայց. Առաքելական Եկեղեցու Հյուսիսային Ամերիկայի Արեւմտյան Թեմի Առաջնորդ` Գերաշնորհ Տեր Հովնան Արքեպիսկոպոս Տերտերյանի, թվով տասնչորսերորդ քարոզագիրքը, որն իր մեջ ընդգրկում է 2017-2018թթ.–ին գրի առնված քարոզների ընտրանին:

Ձեզ ենք հանձնում Հայց. Առաքելական Սուրբ Եկեղեցու հարգարժան եւ վաստակաշատ հոգեւորականներից մեկի` Հյուսիսային Ամերիկայի Արեւմտյան Թեմի Առաջնորդ` Գերաշնորհ Տեր Հովնան Արք. Տերտերյանի, թվով տասնհինգերորդ քարոզների փունջը:

Սոյն գրքոյկը վերնագրեցի «Երկունքի մէջ ծնած խոհեր», որովհետեւ ճշմարտապէս դժուարին ու փորձութեան օրեր կ’ապրինք, երբ ողջ աշխարհը ահ ու սարսափի մէջ է coronavirus-ի արագ տարածումովը։ Մարդկային մեր տկարութիւնը բնականօրէն ծնունդ կու տայ վախին, յուսալքութեան եւ անորոշութեան, բայց փառք Աստուծոյ, գէթ առ այսօր տեղի չտուինք, որ մեր մէջ ապրինք տկարութիւն եւ ամբողջութեամբ ապաւինեցանք Աստուծոյ, եւ Աստուած կ’առաջնորդէ մեր կեանքը։ Ուրեմն կը հրաւիրենք հայ հաւատացեալը հաղորդ դառնալու մեր խոհերուն, որոնք կ’արտացոլեն մեր հաւատքի կեանքը։

Սոյն համեստ աշխատութիւնը յանձն առինք պատրաստել համաճարակի օրերուն, երբ ի ձեռին ունեցանք թեմի անդրանիկ Առաջնորդ եւ այնուհետեւ Կ. Պոլսոյ Պատրիարք հոգելոյս Տ. Գարեգին Տրապիզոնցի Արքեպիսկոպոսի 1932 թուականին հրապարակած «Տեղեկագիրը», որ վերնագրուած է նաեւ որպէս «Հրապարակային համարատուութիւն Առաջնորդական քառամեայ պաշտօնավարութեան, ծրագիր նոր շրջանի եւ հովուական քանի մը խօսքեր»։

HOLY WEEK

The Holy Week is the apex of Christ’s earthy ministry – the remembrance and enactment of His final days. Hence, we are called to follow in Christ’s footsteps during this epic journey, stretching from Palm Sunday to Holy Easter. Not only do we need to follow the stations of the cross that lead us to Golgotha, but also walk in His shoes, perceiving the world with His own eyes.

Palm Sunday has always been one of the most favorite feasts of children. Dressed in luminous white, all the children would convene in our neighborhood church to celebrate the entry of Christ into the Holy City of Jerusalem. We are so thankful that the childhood memory and that pure feeling of elation continue
to live with us.

The entry of Jesus into Jerusalem was indeed triumphant. Jerusalem is not merely a geographic location but rather a truly holy city sanctified by the life of Christ. His resounding voice continues to echo in our ears with the most powerful affirmation, “I have conquered the word.”

Յակոբ Նալեանի քարոզների ներկայ ժողովածուի մէջ ընդգրկուած հատուածները մէկ ընդհանուր բովանդակութիւն ունեն, դրանք առաքինութեան ուղին են մատնանշում ամենքիս համար, եւ հէնց այդպէս էլ վերնագրել ենք պրակը՝ «Առաքինի կեանքի ուղին»։ Վստահ ենք, որ Յակոբ Նալեանի քարոզների նոր այս հրատարակումը կարող է սնուցել 21-րդ դարի հայ քրիստոնեայի միտքն ու հոգին։ Եւ մեր սիրելի ընթերցողին մաղթում ենք բարի եւ առաքինի խորհրդածութիւններ Յ. Նալեանի հոգեւոր աշխարհում շրջածելիս։

Նորայր Պօղոսեան
Բանասիրական գիտ. թեկնածու, դոցենտ

Ներկայացնում ենք Յովնան Արք. Տէրտէրեանի «Քայլ առ քայլ. 40 յուշեր 40-ամեակի» գիրքը, որ Արևմտեան թեմի Բարեխնամ Առաջնորդ Յովնան Արք. հոգևոր ու հովուական գործունէութեան իւրատեսակ ամփոփումն է՝ նուիրուած քահանայական օծման և ձեռնադրութեան 40-րդ տարեդարձին։ Գիրքը խորհրդանշական 40 քայլերի առաջնորդութեամբ պատմում է Յովնան Սրբազանի կեանքի կարևոր հանգրուանները, մինչև մեր օրերը, երբ հեղինակը ասում է՝ «Տակաւին հեռանկարներ ունիմ»։

ՙՙՔառասուն տարիներ առաջ Աստուծոյ առջեւ ծնրադիր եւ Ս. Էջմիածնի Մայր խորանի վրայ ուխտս կատարեցի կեանքս ընծայաբերելու իմ սուրբ եկեղեցիին բոլորանուէր սրտով։ Քառասուն տարիներու ծառայական կեանքս արձանագրած է բազմերանգ էջեր, որոնք կը ներկայացնեն իմ հոգու պատկերը։ Եւ ամէն անգամ, երբ աղօթքի առանձնակի պահ մը կ’ունենամ, այն կը դարձնեմ անդրադարձումի առիթի մը, բայց նորովի ուխտով կեանքս շարունակելու խոստումին սկիզբը։՚՚ - Յովնան Արք. Տէրտէրեան

Walking Out of the Upper Room is a series of reflections by the Diocesan Primate H.E. Archbishop Hovnan Derderian. Written at the height of the COVID-19 pandemic, these short reflections offer a glimpse into the mind of Archbishop Derderian as he addresses the challenges associated with the global pandemic and conveys a message of hope through spirituality.  

This is the second edition of reflections by Archbishop Hovnan Derderian during the COVID-19 pandemic. The Primate's short reflections offer pastoral guidance, convey a feeling of hope and deliver spiritual comfort at times of great uncertainty to rely on Christ, our Lord. 

Published in 2021, "Spiritual Reflections" is a collection of messages by Archbishop Hovnan Derderian delivered at various parish and diocesan functions. These reflections also contain the Primate's messages delivered at Tabernacle Feasts including the Feast of the Nativity and the Feast of the Holy Resurrection.  

Ուրախ ենք ներկայացնելու Հյուսիսային Ամերիկայի Արեւմտյան Թեմի Առաջնորդ, գերաշնորհ Տեր Հովնան Արք. Տերտերյանի թվով 16-րդ «Փունջ մը Քարոզներ»-ի հավաքածուն, որը կազմված է Սրբազան հոր 2020թ.-ի ընթացքում գրի առնված քարոզներից: 

Written in Armenian and published in 2021, the book is the 16th in the series of Archbishop Derderian's collection of sermons. 

Ներկայ Քարոզգիրքը հոգեշունչ խրատականներու ընտրանի հաւաքածու մըն է, որուն գնահատելի պատրաստութիւնը՝ գրաբարէ աշխարհաբար (արեւելահայերէն) թարգմանութեամբ յանձն առին բանասիրական գիտութիւններու թեկնածու դոցենտ Նորայր Պօղոսեան եւ Գեւորգ Սրկ. Կարապետեանը:

Ընթերցողի ուշադրութեանն ենք յանձնում «Ոսկեղենիկ» մատենաշարի երրորդ հատորը՝ Հայց. Եկեղեցու ԱՄՆ Արեւմտեան թեմի Առաջնորդ Յովնան Արքեպիսկոպոս Տէրտէրեանի ստեղծագործութիւնների իւրատեսակ ծաղկաքաղը՝ երկերից քաղուած ասոյթների ժողովածուն։ Իւրաքանչիւր ասոյթ մի ընդգրկուն և ամփոփ պատգամ է արտայայտում որևէ թեմայի շուրջ, և այդպէս էլ վերնագրուել է ժողովածուն՝ «Պատգամներ»։ Թեմատիկ բաժանումները պայմանական են, սակայն ընդհանուր առմամբ արտայայտում են հեղինակի մտքի ընթացքը։

Օրմանեան Հայ Առաքելական Եկեղեցւոյ վերջին դարու թերեւս ամէնէն իւրայատուկ եւ տիրական հոգեւորականն է եւ Կոստանդնուպոլսոյ Հայոց Պատրիարքական Աթոռին արժանաւոր Գահակալներէն, այսինքն՝ մէկը, որ աւելի քան քառասուն տարիներ, հոգեպէս եւ մտապէս՝ եկեղեցական, ազգային եւ վարչական ծանրութիւններ, ինչպէս նաեւ քաղաքական եւ ազգային դժուարակիր ճնշումներ շալկած եւ յուսալքութեան խաւարը իր հոգեմտաւոր նուիրումով եւ ծառայութեամբ դիմագրաւած¬տոկացած եզակի Եկեղեցական մը: Մէկը, որ մեր Եկեղեցւոյ դաւանական աւանդութիւններուն, եկեղեցական թէ կրօնական հիմքերուն եւ ազգային արժէքներու մասին՝ իր կեանքը, հոգին, միտքը եւ գրիչը նուիրեց: Եղաւ ԺԹ. դարու Հայ Եկեղեցականութեան ամէնէն ինքնատիպ, զարգացած եւ բազմավաստակ Հոգեւորականը:

Archbishop Hovnan Derderian's reflections on the writings of prominent religious and civic leaders of the 20th and 21st centuries. They include Pope Francis, Archbishop Desmond Tutu, Rev. Martin Luther King, Jr., H.H. Karekin I, (131st Catholicos of All Armenians), H.H. Vazken I (130th Catholicos of All Armenians), Metropolitan Anthony of Sourozh, H.H. Patriarch Bartholomew, and Henry J. Nouwen.  

Բարեշնորհ Գէորգ սրկ. Գէորգեանի սոյն աշխատասիրութիւնը արդարեւ իր մէջ կը խտացնէ Աստուածաշունչ Մատեանի եւ մեր ս. Եկեղեցւոյ Հայրերու շունչն ու իմաստութիւնը: Ներկայացուած խորհրդածութիւնները որոշապէս պատասխաններ կը յղեն մտահոգ հաւատացեալներուն, ովքեր մութի մէջ են եւ կ՚որոնեն իրենց միտքը չարչրկող բազում հարցերու պատասխաններ: Հեղինակը իր աշխատութեամբ ընթերցողին միտքն ու հոգին կը լուսաւորէ Աստուծոյ խօսքով եւ նոյն խօսքին ներշնչումով հաւատքի կեանքը վկայախօսած մեր ս. Եկեղեցւոյ Հայրերի պատգամներով ու յաճախ գեղեցիկ եւ հոգեւոր իմաստով հիւթեղ պատմուածքներով:

Մեր գնահատութեան ու քաջալերանքի խօսքը բարեշնորհ Գէորգ սարկաւագին, որուն գրչէն են ծնած շարք մը հոգեշունչ այլ հատորներ: Միաժամանակ մեր հրաւէրը կ՚ուղղենք բոլոր անոնց, ովքեր կ՚ուզեն իրենց հոգեւոր կեանքին ծարաւը յագեցնել օգտաշատ քրիստոսաւանդ Աւետարանի պատգամներով:

Օրհնութեամբ՝
Յովնան Արք. Տէրտէրեան
Առաջնորդ Հիւսիսային Ամերիկայի
Արեւմտեան Թեմի

Why do we go to the grave on the second day? St. Gregory of Datev explains it like this, “First, we are taught that the extent of mourn is until evening, and the morning to rejoice, as with God. Likewise, on the third day, first women should come to the grave and later the men, and all of them rejoice spiritually, just as the oil-bearing women first came to the grave and saw the Resurrected Christ, then the apostles came. Yesterday, they felt great pain for the dead one, and that great anguish was for God, but today we are content to come to the grave and extend our gratitude to God.” (St. Gregory of Datev, Winter Volume, Sermon for the departed aykouts 51)

Ինչո՞ւ համար ենք երկրորդ օրը գալիս գերեզման: Սբ. Գրիգոր Տաթեւացին այսպէս է ﬔկնաբանում. «Նախ սուգի չափը սովորեցնում է ﬔզ սգալ ﬕնչեւ երեկոյ, եւ առաւօտեան ուրախանալ, ինչպէս ասուած է: Այսպէս էլ երկրորդ օրը նախ կանայք պէտք է գան գերեզման եւ յետոյ տղամարդիկ. ու բոլորը ուրախանան հոգեպէս, ինչպէս որ իւղաբեր կանայք նախ եկան գերեզման ու տեսան յարուցեալ Քրիստոսին, եւ յետոյ առաքեալները եկան: Երեկ ﬔծ ցաւ զգացինք ﬔռեալի համար, եւ այդ ﬔծ վիշտ էր Աստծու համար, իսկ այսօր բաւարարուած ենք գալիս գերեզման եւ գոհութիւն ենք յայտնում Աստծուն» (Սբ. Գրիգոր Տաթեւացի, Ձﬔրան Հատոր, Քարոզ վասն ննջեցելոց այգուց 51):

Իւրաքանչիւր քրիստոնեայի պարտքն է յաճախել եկեղեցի, յատկապէս կիրակի եւ տօն օրերին՝ մասնակցելու Սուրբ Պատարագի արարողութեանը: Եկեղեցինՙ «Աղօթքի տուն» է, եւ խիստ կարեւոր է համապատասխան վարքագծի կանոնների պահպանումը:

Each Christian has a duty to attend church, particularly on Sunday and feast days, to participate in the Holy Divine Liturgy. The church is a “house of prayer,” so it is strictly important to adhere to attendance rules.

The Stewardship Program of the Western Diocese fulfills the Great Commission of our Lord and Savior Jesus Christ by supporting clergy preparation and establishment of mission parishes.

We thank God for caring individuals, (clergymen, bene- factors, and donors) who have understood the importance of this God-pleasing mission and have stood by it with their loyal support throughout the years.

This book gives a detailed answer to the question of what are the spiritual and symbolic meanings of candle lighting in the Church.

Այս գիրքը մանրակրկիտ պատասխան է տալիս այն հարցին, թէ որո՞նք են Եկեղեցում մոմավառութեան հոգեւոր եւ խորհրդանշանային իմաստները։ 

«Մեզ համար ուրախութիւն է տեսնել Բարշ. Գէորգ Սրկ. Գէորգեանի մտքի նոր արգասիքը՝ «Հարցեր Մկրտութեան Մասին» կարեւոր եւ օգտակար աշխատութիւնը։ Մկրտութեամբ կը դառնանք Աստուծոյ որդեգիր եւ անդամ Քրիստոսի Եկեղեցւոյ։ Քրիստոնէական սրբազան այս Խորհուրդի զանազան պարագաներու մասին շատ յաճախ հարցեր ի յայտ կուգան հաւատացելոց մօտ։ Եւ աշխատութեան բովանդակութեան մէջ ներկայացուող մեկնողական հատուածները, հարց ու պատասխանի ձեւով, մանրամասնօրէն կը պարզաբանեն այդ հարցերը՝ հաստատապէս յենուած Սուրբ Գիրքի, Եկեղեցւոյ Հայրերու յաւիտենական ճշմարտութիւններու վրայ։ Մեր օրհնութիւնն ու գնահատանքը կը բերենք գիրքի հեղինակին՝ Բարշ. Գէորգ Սրկ. Գէորգեանին, ինչպէս նաեւ բոլոր անոնց, որոնց ազնիւ ջանքերով ի լոյս կ’ընծայուի «Հարցեր Մկրտութեան Մասին» այս շահեկան ձեռնարկը»:

Գերշ. Տ. Յովնան Արք․ Տէրտէրեան
Առաջնորդ

Արեւմտեան թեմի «Ոսկեղենիկ» մատենաշարի Զ. հատորը պարունակում է 18-րդ դարի Կ.Պոլսի անուանի հոգեւորական եւ հասարակական գործիչ Պաղտասար Դպիրի «Գրքոյկ շահաւէտ»-ի աշխարհաբար թարգմանութիւնը։ Գրաբարից աշխարհաբար է փոխադրել բանասիրական գիտ. թեկնածու, դոցենտ Նորայր Պօղոսեանը, խմբագիրն է Աստղիկ Կարապետեանը։

«Գրքոյկ Շահաւէտը» Զ. Հատորն է Ոսկեղենիկ մատենաշարի, որ հիմնադրուել է Արեւմտեան թեմի Առաջնորդ Գերշ. Տ. Յովնան Արք. Տէրտէրեանի նախաձեռնութեամբ։

Գրքոյկի տիտղոսաթերթին հեղինակը ծանուցում է նպատակը՝ «Շահաւէտ գրքոյկ, որ պարունակում է զանազան աղբիւրերից մէկտեղուած բազում մեկնութիւններ՝ օգտակար մեր մտքի ու լսելիքի համար»։

Պաղտասար Դպիրի քարոզների այս ժողովածուն պարզ եւ հոգեպարար պարզաբանում է հաւատքի, յոյսի, սիրոյ եւ քրիստոնէական անանցանելի այլ արժէքները։

«Քալեցէ՛ք, քանի որ լոյսը ունիք. Հարցեր, լուսաբանութիւններ, պատասխաններ» Հոգշ. Տ. Տաճատ Ծ. Վրդ. Եարտըմեանի հեղինակած ստուար հատորը պարունակում է բազում պարզաբանութիւններ այն հարցերի մասին, որոնք բոլորս ունենում ենք եկեղեցու հետ առընչուելիս։ Հարցումները յաճախ խիստ արդիական են, ինչպէս օրինակ՝ «ինչու՞ եկեղեցիի պատկանիլ», «ինչու՞ եկեղեցի երթալ», «դիակիզում», «Աստուած կը լսէ՞ մեր աղօթքը» եւ այլն։

Հիւսիսային Ամերիկայի Արեւմտեան Թեմի Առաջնորդ, Գերաշնորհ Տէր Յովնան Արք. Տէրտէրեանի «Փունջ մը Քարոզներ»-ի 17-րդ հաւաքածուն ընդգրկում է Սրբազան հօր 2021-22 թթ. ընթացքում հեղինակած քարոզները, ուղերձները, խորհրդածութիւնները: 

Written in Armenian and published in 2022, the book is the 17th in the series of Archbishop Derderian's collection of sermons.

This is the latest publication in the series of selected prayers by the Diocesan Primate Archbishop Hovnan Derderian. 

Ինչո՞ւ աղօթել։ Պատասխանը պարզ է, որպէսզի մեր հոգևոր կապը  վերահաստատենք Աստուծոյ հետ՝ աղ-բիւրը լոյսի ու սրբութեան, և ամենայն բարութեանց։ Եւ երբ կ'աղօթենք առ Աստուած, ապա կը յագեցնենք մեր հոգևոր ծարաւը, այլապէս խաւարը կ'իշխէ մեր էութեան վրայ։

Հոգշ. Տ. Տաճատ Ծ. Վրդ. Եարտըմեանի այս աշխատութեան տիրապետող թեման Աստուծոյ հետ յարաբերութիւնն է, որով ճշտւում է  մարդու բարոյական բովանդակութիւնը, կեանքի արժէքը եւ նշանակութիւնը տիեզերական բովանդակ իրականութեան մէջ: Բաժին առ բաժին Հայր Սուրբը մեկնաբանում է «խորհուրդը» եւ նրա նշանակութիւնը, ապաշխարութինւը, գիտակից զղջումը, հին ու նոր կարծիքներ է բերում այդ թեմաների մասին։ 

Հատորը կը ներկայացնէ Քրիստոնէական Հաւատքին եւ Եկեղեցւոյ Առաքելութեան վերաբերող օգտաշատ նիւթեր՝ բոլորն ալ այժմէական, Եկեղեցին կը լուսաւորէ իր հաւատացեալները, անոնց հոգին ու միտքը՝ ճիշտ ըմբռնելու Եկեղեցւոյ Կրօնական Առաքելութիւնը եւ անոր նպատակը:

Մեծապէս կը գնահատենք սիրելի Հայր Սուրբը, որ նոր մերձեցումով կը լուսաμանէ եւ կ’ամրացնէ մեր Քրիստոնէական Հաւատքին արմատները եւ ընթերցողը կ’առաջնորդէ աւելի խոր ծանօթացումներու եւ ապրումներու:

“The Golden Chain of the Great Lent” is another valuable piece of writing by Patriarch Shnork Kaloustian, first published in 1971. This new edition, meticulously revised by Rev. Archpriest Dr. Zaven Arzoumanian, is being published on the occasion of the 25th anniversary of the Patriarch's passing. 

«Մեծ Պահքի Կիրակիներու Ոսկի Շղթան» տիտղոսագրուած այս գրքոյկի հեղինակն է Հոգելոյս Տ. Շնորհք Պատրիարք Գալուստեանը: Գրքոյկը առաջին անգամ լոյս է ընծայուած 1971 թուականին: Աշխատութեան այս հրապարակումով հանրութեան կը ներկայացնենք նոյն վերախմբագրութիւնը Արժ. Դոկտ. Զաւէն Աւագ Քհնյ. Արզումանեանի կողմէ իր վախճանման քսանեւհինգամեակի տարելիցին առթիւ: 

»Հոգեւոր Ճանապարհորդութիւն« վերնագրով այս գիրքը, հեղինակութեամբ՝ Հիւսիսային Ամերիկայ Արեւմտեան Թեմի Առաջնորդ՝ Գերշ. Տ. Յովնան Արք. Տէրտէրեանի, արժան եւ իրաւ է բնորոշումը, որովհետեւ մեր Փրկչին Յիսուս Քրիստոսի յարութիւնը կանխող այն մեծ տօնին նախօրեակի քառասուն օրերու ընթացքին, Եկեղեցւոյ կողմէ ճշդուած, պահեցողութեան օրերը իրապէս ճանապարհորդութիւն մըն են առ Աստուած, բայց այդ ճանապարհին նաեւ, ու ամենակարեւորը, հոգեւոր ինքնաքննութեան, ինքնասրբագրումի, ու մանաւանդ՝ հոգեւոր արթնութեան ու պատրաստութեան ամենագեղեցիկ առիթն է, որ տրուած է Աստուծոյ պատկերն ու նմանութիւնը կրող մարդուն:

Included in this collection are a series of prayers selected from the book of sermons and Spiritual Reflections authored by His Eminence Archbishop Hovnan Derderian, Primate of the Western Diocese of the Armenian Church of North America throughout his pastoral tenure.

Սոյն հաւաքածուի մէջ զետեղուած են Հայց. Առաքելական Սուրբ Եկեղեցու ԱՄՆ-ի Արեւմտեան Թեմի Առաջնորդ Գրշն. Տ. Յովնան Արք. Տէրտէրեանի քարոզգրքերից եւ Հոգեշունչ Մանրապատումներից քաղուած աղօթքներ, որոնք առաջնորդ Սրբազան Հայրը յանձնել է թղթին իր ծառայական կեանքի բազում տարիների ընթացքում: 

The Lenten Journey, authored by the Diocesan Primate Archbishop Hovnan Derderian offers daily reflections throughout the Great Lent in effort to enlighten the minds and spirits and to promote a life of wisdom and kind deeds.

Ներկայ համեստ աշխատանքով կը միտինք հաւատացեալը ուղղորդել Մեծ Պահքի հոգեւոր ճանապարհորդութեան, որուն մեկնակէտն է Աստուած: Աստուծոյ սիրով եւ իմաստութեամբ լեցուելու համար անհրաժեշտ է ունենալ աղօթքի նուիրուած յատուկ պահեր եւ պահեցողութիւն:

20-րդ դարու Հայց. Առաքելական եկեղեցւոյ լուսա-շող դէմքերու շարքին է անկասկած հոգելոյս Գարեգին Արք. Խաչատուրեանը, որուն հոգեշունչ պատգամնե-րուն մէջ է ամփոփուած Աստուածասիրութեան շունչն ու եկեղեցասիրութեան եւ առաքելականութեան զգա-ցողութիւնը։ Խորին ակնածանօք կը համարձակիմ սրտիս ծալքերուն մէջ տեղ գտած զգացումներս թուղ-թին յանձնելու, որպէս խոնարհումս մեծ հոգեւորա-կանին հանդէպ։

Սոյն աշխատութիւնը իր գրչի արգասիքէն ծնունդ առած պատգամներու համեստ հաւաքածոյ մըն է, զորս պարտք համարեցինք հրապարակել Արեւմտեան թեմի 95-ամեակին առիթով։

«Խաչը խորհրդանիշն է Աստուծոյ հետ մեր կապին: Խաչին խորհուրդին հետ հաղորդակցիլ՝ կը նշանակէ հանդիպում մը ունենալ Քրիստոսի հետ: Եւ որքա՜ն կարեւոր է այդ խորհուրդը բացայայտել ու մեր սրտին մէջ կրել մշտապէս։ Սոյն աշխատասիրութիւնը՝ «Ինչո՞ւ ենք խաչակնքում», սիրով յանձն առաւ պատրաստել բարեշնորհ Գէորգ Սարկաւագ Գէորգեանը, եւ մեր սպասումն է, որ հայ եկեղեցւոյ իւրաքանչիւր սպասաւոր ու հաւատաւոր զաւակ այն վերընթերցէ եւ միաժամանակ իրազեկ դառնայ Սուրբ Խաչի եւ խաչակնքումի սրբացնող խորհուրդին, Սուրբ Հայրերի մեկնութիւններուն, Սուրբ Խաչի բազմազան դրսեւորումներուն եւ վկայութիւններուն, որով անտարակոյս կը հարստանան մեր հոգեւոր գիտելիքները, մեծապէս կը լուսաւորուի մեր միտքն ու հոգին։

Այս պահուն կ’ուզենք ըսել, որ Խաչը Աստուծոյ լոյսն է մեր կեանքի մէջ: Խաչին խորհուրդով ապրիլ՝ կը նշանակէ Աստուծոյ հետ ապրիլ, լոյսի ճանապարհէն քայլել, լուսաւորել մարդկանց կեանքը: Խաչի խորհուրդով ապրուած անհատին կեանքը լուսաւոր է, ընտանեկան կեանքը հզօր է, ազգի կեանքը յաւէրժական է: Արդարեւ, Գէորգ Սարկաւագը մեզ կը հրամցնէ «առաքելական դաւանանքի խոստովանութեան»՝ խաչակնքումի հոգեւոր ծալքերը, աստուածաբանական մեկնումները, որոնցով լուսաւորուած՝ աղօթելիս խաչակնքելով մշտապէս մեր հայեացքն ուղղենք առ Աստուած՝ «յանուն Հօր եւ Որդւոյ եւ Հոգւոյն Սրբոյ»։

Սիրելի՛ Հաւատաւոր զաւակներ, ճաշակեցէ՛ք այստեղ ի մի բերուած հիւթեղ պատգամներն ու մեկնաբանութիւնները, եւ լուսաւորեցէ՛ք Ձեր հոգին Սուրբ Խաչի յաւէրժական խորհուրդով»։

Տ. Յովնան Արք. Տէրտէրեան
Առաջնորդ Հիւսիսային Ամերիկայի Արեւմտեան Թեմի

ԽՕՍՔ ՕՐՀՆՈՒԹԵԱՆ

Մեզ համար ուրախութիւն է տեսնել Բարշ. Գէորգ Սրկ. Գէորգեանի նոր աշխատասիրութիւնը՝ «Ինչո՞ւ ենք Քահանային կոչում «Հայր»»։ Անոր բովանդակութեան մէջ ներկայացուող վերլուծումները, որ նուիրուած են հոգեւորականին «հայր» եւ «տէր» կոչելու՝ յաճախակի հնչող հարցականի պարզա­բա­նու­թեանը, յիրաւի կարեւոր են եւ յստակօրէն ու սուրբգրային հիմնաւորումներով կը լուսաբանեն շատերու համար դեռեւս մթին այս հարցը։

Հոգեւորականը կոչում է ստացած Աստուծմէ ծառայելու իրեն վստահուած ժողովուրդին՝ տարածելու համար Աւետարանի լոյսը։ Հետեւաբար հոգեւորականը նուիրումի կեանքով ապրող անձն է, ով բոլորի համար հայր է ու սպասաւոր։ Եւ այս դրոյթը Գէորգ Սարկաւագ Գէորգեանը ընթերցողի համար մատուցած  եւ մեկնած է ամենայն մանրամասնութիւններով։ Հեղինակին գիտականութիւնը յիրաւի վարակիչ են եւ փաստարկումները համոզուածութիւն կը փոխանցեն ընթերցողին։

Մեր ձգտումը մշտապէս պէտք է ըլլայ հարստացնել մեր ներաշխարհը, հոգին, որ «առաւել է, քան զմարմին», եւ այս աշխատութիւնը մի նոր ու լաւ առիթ կ’ընծայէ մեր հաւատա­ցեալներուն՝ մէկդի դնելու եւս մէկ անորոշութիւն. քանզի մա­քուր սրտով եւ լուսաբանուած հաւատքով առաւել տեսանելի կը դառնայ Աստուծոյ ներկայութիւնը։

Մեր օրհնութիւնն ու գնահատանքը կը բերենք գրքի հեղինակին, թող որ Բարշ. Գէորգ Սրկ. Գէորգեանի հոգեւոր եւ ստեղծագործական ջանքերը բազմապատկուին՝ ընթերցողնե­րուն հաւատքի նորանոր պարզաբանութիւններ մատուցանելու համար։

Յովնան Արք. Տէրտէրեան

Առաջնորդ Հիւսիսային Ամերիկայի

Արեւմտեան Թեմի

When "I am Lonely, I am Not Alone" offers the reader an insight into the spirituality of the Diocesan Primate Archbishop Hovnan Derderian. 

Տարւոյս Սեպտեմբեր 28 եւ 29 օրերը ողջ հայութեան համար հոգեւոր ուրախութեան առիթներ պիտի ըլլան, երբ հազարաւոր ուխտաւորներ աշխարհի տարբեր երկիրներէ պիտի փութան Մայր Հայրենիք, Սուրբ Էջմիածին, մասնակցելու տեղի ունենալիք միւռոնօրհնութեան եւ Մայր Տաճարի վերաօծման հոգեպարար արարողութեանց: Հայրենի մեր ժողովուրդին հետ հետեւաբար մենք եւս կը պատրաստուինք մասնակցելու Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնի մէջ տեղի ունենալիք հոգեւոր կարեւորագոյն իրադարձութեանց՝ Սրբալոյս Միւռոնի օրհնութեան եւ քրիստոնէական հնագոյն ու պատմական սրբավայրերէն՝ Մայր Տաճարի վերաօծման: Ինչպէս գիտէք Միւռոնօրհնէքը Հայ Եկեղեցւոյ ամէնէն սրտառուչ եւ խորհրդաւոր արարողութիւններէն մէկն է:

19-րդ դարի նշանաւոր հոգեւորական, Ամենայն Հայոց Հայրապետ Մատթէոս Ա. Կոստանդնուպոլսեցու (1855-1865) երկը ընթերցողին ուսուցանում է քրիստոնէական եւ համամարդկային մի շարք ճշմարտութիւններ։ Բոլոր վեց գլուխներում հեղինակը իր խօսքը համեմում է Աստուածաշնչեան մէջբերումներով ու Հայոց Եկեղեցու եւ համաքրիստոնէական մեծագոյն սրբերի խրատներով։ Երկը գրաբարից թարգմանաբար տպագրւում է որպէս «Ոսկեղենիկ» մատենաշարի 7-րդ հատոր։

Ներկայիս 8-րդ հատորը պարունակում է 19-րդ դարի հեղինակ Մամբրէ Վրդ. Մարկոսեանի «Խօսք եկեղեցւոյ պաշտօնէից» գրքոյկը։ Այն ընթերցողին է ներկայացնում հեղինակի խրատական գպութիւնները, այս անգամ՝ ուղղուած հոգեւորականներին։ «Մեր ստանձնած պաշտօնը, Հա՛րք իմ, չի ներէր մեզ անհոգ լինիլ», յայտարարում է Մամբրէ Վարդապետը, քանզի հոգեւորականի առաջ,- ասում է նա,- մեծ պատասխանատուութիւն է դրուած՝ ժողովելու հոտը, ուղղորդելու Աստծոյ ճանապարհով։ «Պէտք է մտածել, Հա՛րք իմ, ահռելի ատեան մը ունինք, ուր պատասխանատուութեան պիտի հրաւիրուինք և այնտեղ բազմող դատաւորը իր անչափ մարդասիրութիւնը, գթութիւնը, ողորմութիւնը, ներողութիւնը և անյիշաչարութիւնը կատարած լինելով՝ արդարութիւն պիտի գործադրէ»։ Մամբրէ Վարդապետը գրքոյկի բաժիններում մեկնաբանում է հպարտութեան, անգիտութեան, անգործութեան, ագահութեան, խռովարարութեան, պճնասիրութեան եւ այլ արատների հարցերը, ցոյց տալիս դրանցից զերծ մնալու իր դեղատոմսերը՝ սեփական գործերը իբրեւ բարի օրինակ հաւատացելոց ի ցոյց դնելու համար։

 

Ամերիկայի Միացեալ Նահանգներու Արեւմտեան Թեմի կրօնական, հոգեւոր, ծիսական կամ դաստիարակ­չա­կան հրատարակութիւնները կը միտին հոգեկան եւ իմացական բաւարարութիւն տալ բոլոր տարիքներուն, մանուկներէն մինչեւ տարեցները, որովհետեւ կը հաւա­տանք, որ իւրաքանչիւր գիրք տարբեր ճաշակ մը եւ նոր պատգամ կը փոխանցէ ընթերցողին, կը խրախուսէ, կը համեմէ եւ կ՛իմաստաւորէ անոր կեանքը: 

Ներկայ հրատարակութեամբ, Ամերիկայի Միացեալ Նահանգներու Արեւմտեան Թեմէն լոյս կ՛ընծայուի Բարեշնորհ Գէորգ Սարկաւագ Գէորգեանի կրօնաբոյր մէկ այլ աշխատասիրութիւնը, որ խորքին մէջ վերլու­ծութիւնն է «Պապն ու Շաղգամը» մանկապատա­նեկան առակին: Ինչպէս մեր Տիրոջ պատմած բոլոր առակները իրենց մէջ երբեմն թաքուն եւ երբեմն բացայայտ պատ­գամներ ունին մարդուն հասցէագրուած եւ որոնք մարդը կը պատրաստեն կամ յաճախ զգաստութեան կը հրա­ւիրեն ճանչնալու իր անձը, սրբագրելու իր ընթացքը եւ յաղթահարելու կեանքի երեւելի եւ աներեւոյթ դժուա­րութիւնները: 

«Պապն ու Շաղգամը» պատմութիւնը թէեւ կարճ եւ դիւրըմբռնելի է ընթերցողին համար եւ ուղղուած է առաւելաբար մանուկներուն, սակայն շնորհիւ Գէորգ Սարկաւագ Գէորգեանի աստուածատուր շնորհներուն, Աւետարանական ճշմարտութիւններու ճիշդ ձեւով ընկա­լումին եւ առողջ վերլուծումներուն, յաջողած է մանկա­պատանեկան այս պարզ առակը քրիստոնէա­կան հա­ւատքի ճանաչողութեան գեղեցիկ միջոցի ու ազդակի մը վերածել: 

Ինչպէս Քրիստոսի բոլոր առակները, այս պարզ առակն ալ իր աւարտին ընկերսիրութեան, հաշտութեան, միասնականութեան, հաւաքական աշխատանքի եւ յաջողութեան պատգամներ կը փոխանցէ որքան մանուկին, նոյնքան եւս առաւել չափահաս ընթերցողին:  

«Պապն ու Շաղգամը» կարճ առակին եւ Գէորգ Սարկաւագ Գէորգեանի «Պապն ու Շաղգամը հէքեաթի քրիստոնէական իմաստը» աշխատասիրութեան հա­մատեղ հրատարակութեան առթիւ կը գնահատենք Սարկաւագին մանաւանդ այն կարողութիւնը, որով յաջողած է պարզ այս հէքեաթին տալ քրիստոնէական տարազաւորում, իմաստ եւ նշանակութիւն: 

Մեր սպասումն է, որ մեր ժողովուրդի զաւակները,   մեր թանկագին ծնողները, նուիրեալ դաստիարակները, ականաւոր մտաւորական գործիչները եւ նոյնիսկ հովուական ծառայութեան քաղցր լուծը շալկած մեր հոգեւորականները հաճոյքն ունենան ընթերցելու այս գիրքը, այն խոր հաւատքն ու համոզումը ունենալով, թէ՝ Աւետարանի բառերով իրաւապէս անտեսուած քարը որեւէ յաջող ու հաւաքական ձեռնարկի մը հիմնաքարը կրնայ դառնալ եւ թէ՝ չերեւցող մանանեխի հատիկը կրնայ իսկապէս լեռներ տեղաշարժել, երբ մարդուն մէջ կայ իրարօգնութեան յանձնառութիւնը, նպատակասլաց աշ­խատանքի կամքը, միութեան զօրութիւնը եւ համե­րաշխութիւնը, վերջապէս զոհաբերութիւնն եւ համառ աշխատասիրութիւնը:

Օրհնութեամբ՝

Յովնան Արք. Տէրտէրեան

 Առաջնորդ՝ ԱՄՆ Արեւմտեան Թեմի

 21 Օգոստոս, 2024